Gemeentelijk monument, aanbouw van de molen, ca. 1874
Rijksmonument, industrie- en poldermolen, herbouw 1895
Adres
Rijksstraatweg 45, 8121 AB Olst
De Bökkers Mölle in Olst is een prachtig monumentaal icoon op de grens van het dorp en de uiterwaarden van de IJssel.
De windmolen in zijn huidige vorm is het werk van molenbouwer Ten Zijthoff uit Deventer. Dat gebeurde in 1895 in opdracht van A. Hooglugt. Op de achtkantige stenen romp werden een houten kap en wieken geplaatst, nadat die eerder, in 1866, bij een grote brand verloren waren gegaan.
De oorspronkelijke windmolen werd omstreeks het jaar 1729 gerealiseerd door Henrik Casimir Gerrit baron van Voorst tot Averbergen en Antoni Knippenberg. Antoni was de molenaar, de baron verschafte een groot deel van het benodigde investeringskapitaal. Het was aanvankelijk een “pellemeule en olijmeule”, gebouwd door de plaatselijke ambachtslieden meester Adriaen Timmerman en Lambert Smit.
De molen werd in 1853 gekocht door Gerrit Jan Strunk en Derkje Overweg voor 4000 gulden.
Na een verwoestende brand in 1866, één van de vele branden in de zeer brandgevaarlijke oliemolen, besloot een latere eigenaar de windmolen om te bouwen tot een meel- en broodfabriek, uitgerust met een stoommachine en een fabrieksschoorsteen. De nog resterende stenen romp werd van een zinken dak voorzien en ingericht als bakkerij. Verder werd een pakhuis aangebouwd en een meelfabriek.
Men hanteerde een modern bedrijfsconcept, dat de functies van stoommolenaar en bakker onder één dak verenigden en waarmee werd beoogd om meel en brood grootschalig en zo goedkoop mogelijk te produceren.
Het avontuur met de stoommolen liep op een complete mislukking uit. Nadat de molen een paar keer van eigenaar was gewisseld en ook nog een slachterij en rokerij van vlees aan het bedrijf waren toegevoegd, kwam de molen in 1894 in bezit van de familie Hooglugt uit Heino. Zij maakte een einde aan het stoomtijdperk en gaf de molen de status van wind(koren)molen terug.
Hooglugt verkocht de molen in 1938 aan de familie Bökkers, een molenaarsgeslacht uit Ootmarsum, dat vervolgens nog jarenlang ambachtelijk met de molen heeft gemalen, totdat hij omstreeks 1990 stil kwam te staan.
In 1993 werd de “Stichting Bökkers Mölle” opgericht en eigenaar van de molen. Een grondige restauratie volgde door de molenmakers W. Bisschop te Zwollerkerspel en H. de Ruiter uit Elspeet en sedert 1996 werd er dankzij vrijwilligers weer gemalen.
In 2015 kwam de familie Bökkers terug en startten een bakkerij en proeverij. Sinds april 2019 is Stichting IJssellandschap eigenaar en maalt Bökkers weer in de Bökkers Mölle .
Bökkers Mölle is een stellingmolen met een authentieke onderbouw. De roeden hebben een lengte van 22 ½ meter en zijn voorzien van een fokwieksysteem met zeilen. Hij is maalvaardig met twee koppels maakstenen.
Bronnen
website van de Stichting Bökkers Mölle en J.D. Hilferink, “Over de molens van Olst-dorp”, in: Tijdschrift ’t Olster Erfgoed (september 2003).
