Directeursvilla
Adres
Aaldert Geertsstraat 54, 8121 BL Olst
Inleiding
Het pand is gelegen in de bebouwde kom van Olst, op de hoek met de Stationsweg, nabij de spoorlijn Zwolle-Deventer. Aan alle zijden omgeven door een royale siertuin begrensd door een smeedijzeren hek langs de openbare weg. Het pand is rond 1896 gebouwd als woonhuis en als zodanig in gebruik.
Beschrijving
Het gebouw is gebouwd op een samengestelde rechthoekige plattegrond, heeft 2 bouwlagen met daarboven een L-vormige kap.
Het dak is een combinatie van een zadeldak en een mansardedak, en is gedekt met grijze dakpannen. Er zijn 2 schoorstenen en een kleine dakkapel, zowel in voor- als linkerzijgevel. De daken hebben grote overstekken op samengestelde gootsteunen. De goten zijn geprofileerde houten goten. De topgevels zijn voorzien van windveren met een makelaar ter plaatse van de nok.
De voorgevel, aan de zijde van de A. Geertstraat, is een asymmetrische gemetselde gevel van grijsbruine baksteen versierd met witte speklagen en sluitstenen boven de kozijnen, zowel op begane grond als op verdieping als in de topgevels.
Er is een geprofileerde gevelrand tussen eerste en tweede bouwlaag. De speklagen en gevelrand lopen door in zij- en achtergevels. Er is rondom ook een grijs gestucte plint.
De hoofdtoegang bevindt zich in een verdiept liggend portiek met een toogvormige afsluiting. De deur heeft een bovenlicht en is voorzien van versierend ijzerwerk. De toegang ligt op een verhoogd bordes met hardstenen treden en een geprofileerd houten hekwerk.
De kozijnen in alle gevels hebben een getoogde rollaag met sluitstenen. Op de begane grond zijn er kruisvensters als schuiframen, op de verdieping T-vormige schuiframen.
De linker zijgevel heeft een gemetselde uitbouw waarboven een balkon met openslaande deuren op de verdieping, en een houten hekwerk. De achtergevel is voorzien van een serre van glas en houtwerk
Waardering
- Het pand is van cultuur- en architectuurhistorisch belang:
- vanwege de gaafheid van stijl en detaillering
- het bezit nog alle oorspronkelijke bouwkundige elementen
- vanwege het beeldbepalende karakter
- door de fraaie ligging in het centrum
Historie
De Familie Bakhuis
De directeursvilla op de hoek van de Spoorstraat en Aaldert Geertsstraat (vroeger: Dorpsstraat) is gebouwd in opdracht van een lid van de familie Bakhuis. De familie Bakhuis was een vooraanstaande familie in Olst: grootgrondbezitters, industriëlen, gemeenteraadsleden, wethouders en kerkbestuurders.
Albert Bakhuis (1780-1858)
Onder de vroegere dorpselite namen Albert Bakhuis en zijn nakomelingen gedurende meer dan een eeuw een vooraanstaande plaats in. De ouders van Albert waren bemiddelde middenstanders. Ze bezaten een goed lopende herberg annex brouwerij, het Wapen van Overijssel aan de Benedendijk, en wisten in de loop van de tijd grondbezit van enige omvang te verwerven. Albert trouwde met een vrouw uit een vergelijkbaar middenstandsmilieu, Aleijda Zwakenberg. Door vererving verwierf het echtpaar herberg De Kroon, gelegen aan de Benedendijk tegenover Bökkers Mölle, evenals een boerderij en 70 hectaren verspreid liggende landerijen, vooral Duur en Fortmond. Albert Bakhuis en zijn vrouw behoorden omstreeks 1830 tot de gegoede burgerij van Olst. Hij was grootgrondbezitter, lid van de gemeenteraad en kerkbestuurder.
De nazaten van Albert Bakhuis waren op economisch en maatschappelijk terrein zeer actief in Olst. Zoon Gerhard Willem (1820-1887) baarde niet alleen opzien door zijn huwelijk met een Bentinck-dochter. Hij maakte bovendien in 1861, in een tijd dat de toepassing van stoom nog in de kinderschoenen stond, als eerste gebruik van een stoommolen in Olst voor het malen van koren en het breken van lijnkoeken. De oudste zoon van Albert Bakhuis, Roelof (1812-1891), was als ondernemer het meest succesvol. Hij stichtte in 1851 een steenfabriek in de uiterwaarden van Fortmond, later bekend onder de naam ’t Haasje. Voorts kocht hij in 1874 een woonhuis met grond op de Olsterkamp, waar hij een ambachtelijke slagerij annex rokerij vestigde. Dit bedrijf groeide uit tot het bekende vleeswarenbedrijf Olba (OLst BAkhuis), waarvan alleen de fabriekspijp bewaard is gebleven.
Beide fabrieken boden werk aan honderden mensen. Onder leiding van de zonen van Roelof veranderde het ambachtelijke bedrijf in een grootschalig industrieel vleeswarenbedrijf.
Maatschappelijke betekenis van de familie Bakhuis
Leden van de Bakhuis-familie waren tot aan de Tweede Wereldoorlog, met korte tussenpozen, lid van de gemeenteraad en soms wethouder van Olst. Bovendien speelden ze een grote lrol bij de oprichting en het bestuur van tal van activiteiten en evenementen in het dorp: van kerkbestuur tot Nutsdepartement en van Landbouwvereniging tot voetbalclub. De familie was tevens de drijvende kracht achter de grootse tweedaagse landbouwtentoonstelling Olanto in 1930, die in 1939 opnieuw werd georganiseerd. De Bakhuizen lieten voorts fraaie herenhuizen in het dorp Olst bouwen, waaronder ’t Polletje, de villa op hoek Spoorstraat/Geertsstraat en Groenendaal, dat is gelegen aan de Kleistraat.
De stamvader van de Bakhuis dynastie ligt begraven op de Algemene Begraafplaats in Olst-dorp, evenals veel van zijn nazaten. De graven zijn bewaard gebleven.
Dokterspraktijk
Menig Olsternaar heeft vanaf de jaren 70 een stap in de betreffende villa gezet. Dokter van Stuijvenberg had hier zijn praktijk en apotheek.
Inmiddels is deze markante villa weer gerestaureerd tot de huidige, prachtige woning.
(o.a. informatie uit: Bedrijvigheid in Olst/Jan Hilferink)
