Langstraat 58-60-62 - Hier stroomt de IJssel

Historie

Bij de herinrichting in 2018 van de hoek Langstraat/Kerkstraat is de geschiedenis van deze 3 panden, Langstraat 58, 60 en 62, letterlijk tot op de bodem uitgezocht. Wie hebben er gewoond en welke bedrijven waren er gevestigd? De twee gevels op nummer 58 en 60 in oude staat opgetrokken, de gevel van nummer 62 is nog origineel.

Langstraat 58

In 1752 krijgt perceeleigenaar Joan Bannier, verwalter scholtus van Wijhe (zeg maar waarnemend bestuurder van Wijhe), een ‘hofje’ overgedragen met het aandeel van de put, dat ligt tussen zijn tuin en zijn stalling.
Joan Bannier, oomzegger van de hierboven staande Joan Bannier, verkoopt op 4 mei 1797 zijn stal of koetshuis, erf en ‘where’, aan het echtpaar Hendrik van den Belt en Gerrardina Fokkink. Hendrik vestigt er een bakkerij.
Langstraat 58 is van bakker Hendrik van den Belt, of beter gezegd van zijn kinderen, want Hendrik is in 1831 overleden. Hendrik van den Belt, ‘gepatenteerd brood- en koekebakker’, is één van de acht(!) bakkers die het dorp Wijhe dan telt.
Zijn tweede echtgenote, Gerharda Roosenboom, zet de bakkerij voort als Hendrik in 1831 overlijdt.
De vier kinderen Van den Belt verkopen het huis en de bakkerij op 20 februari 1836 aan Hendrik Mentink, broodbakker in Zevenaar, voor ƒ 1.770,-.
Bij de volkstelling van 1840 runt Hendrik Mentink de bakkerij met zijn zus Johanna, de bakkersknecht Jan Heimerix en de dienstmeid Johanna Huis in ’t Veld.
Eind jaren 1840 verhuist Hendrik Mentink met zijn gezin naar de Boerhaar en gaat wonen naast zijn broer Gerrit, de molenaar.
Het huis en de bakkerij gaan in juni 1856 over naar winkelier Gerrit Hendrik Scholten. Het huisnummer is dan 173.
Gerrit Hendrik en zijn echtgenote overlijden kort na elkaar vrij jong. Al in november 1858 verkopen hun nog minderjarige kinderen het perceel aan Johannes Klein Scherpenzeel voor ƒ 2.700,-. Johannes is winkelier in kruidenierswaren.
Gerrit Jan Averdijk, aannemer van bouwprojecten in Wijhe en omstreken, neemt in 1868 de boel over, splitst het perceel en bouwt in dat jaar een pakhuis aan de Kerkstraat. Het huis en het pakhuis krijgen elk een perceelnummer. In 1874 verkoopt Gerrit Jan beide percelen aan meester wagenmaker Hermanus Krol.
Van Gend & Loos heeft hier een agentschap en directeur Jan Justinus Keijser woont bij de zaak.
Vóór 1920 begint Hermanus te Riele als wijnhandelaar en caféhouder, een slijterij in dit pand.
Rond 1930 gaan Gerrit Krol en Hendrika Wienbeld weer in dit pand wonen om in het pand ernaast ruimte te geven aan Willem van Olst.
In de oorlogsjaren tot eind jaren vijftig wonen een vijftal huurders in het pand.
Hendrikus Lipke, broer van zadelmaker Jan Hendrik Lipke aan de Molenbelt, wordt in 1960 de volgende eigenaar en gaat er ook wonen. Hendrika is een tante van hem; zij is een zus van Hendrikus’ moeder Jenneken Wienbeld
Medio jaren zeventig gaat het pand naar J.P.A. van Loon en vervolgens naar tandarts Wessels, die er zijn praktijk had tot de opening van het gezondheidscentrum.

Langstraat 60

Lambertus Boermans koopt in mei 1756 het huis ‘aan de Lange Straete’, liggend tussen de huizen van Gerrit Jan Sonnenberg en Joan Bannier, en runt daar een winkel.
Lambertus vermaakt het huis bij testament van maart 1795 aan zijn kinderen. Eerst aan dochter Maria Geertrui, getrouwd met Franciscus A.A. Ketelaar. Twee maand later aan zijn zoon Petrus Franciscus Boermans.
Ook Hendrikus heeft een zoon Petrus Franciscus en hij woont aan de overkant, nu Langstraat 59.
De woning annex winkel van Lambertus blijkt over te gaan naar Hendrikus Boermans. Wanneer en op welke wijze is niet precies bekend. Als Hendrikus Boermans op 10 juli 1798 overlijdt gaat het eigendom van dit huis over op zijn oudste zoon Petrus Franciscus.
De zoon van Lambertus – Petrus Franciscus – wordt pastoor. In 1795 wordt Lambertus niet meer genoemd bij de volkstelling van dat jaar. Hij had zich gevestigd in Tirns, Friesland, dicht bij zijn zoon, waar hij in mei 1805 is overleden, 87 jaar oud.
Langstraat 60 behoort na 1832 toe aan Peter Boermans, koopman, zoon van Hendrikus Boermans.
Erfgenaam van dit pand is vanaf november 1846 Jacobus Petrus Franciscus Boermans, broodbakker en winkelier, neefje van Peter. Het huisnummer is 175.
In de jaren 1859 tot 1876 gaat het perceel verschillende keren naar een andere eigenaar. Van Boermans naar koopman Johannes Schräder voor ƒ 920,-, anderhalf jaar later naar schoenmaker Geerlig van Laar voor ƒ 750,-, dan weer naar Schräder en tot slot in 1876 naar wagenmaker Hermanus Krol.
Als in 1904 Gerrit Krol ook het pand van Broekhuis aankoopt, is het hele blok in handen van de familie Krol. Hij woont op nummer 60, met zijn echtgenote Hendrika Wienbeld, moeder Krol en oom Steven Krol, boekhouder.
Het gaat niet goed met Gerrit. In de jaren 1919 en 1920 wordt hij opgenomen in het krankzinnigengesticht in Deventer.
Rond 1930 gaat het winkelbedrijf over naar Willem van Olst, die zich er vestigt als elektricien en rijwielhersteller en als ook Hendrika overlijdt wordt het pand in 1961 aan Willem verkocht.
Als Van Olst naar het Weytendaal gaat, eind jaren 80, neemt De Naaldboetiek het pand over.

Langstraat 62

De zoon van Gerrit Jan Sonnenberg, Hendrik, verkoopt zijn woning aan Rutger van Tongeren in november 1774.
Rutger is koopman en bezit meerdere goederen. Hij doet het pand al snel van de hand en Willem van den Berg wordt de nieuwe eigenaar.
Later gaat het pand over op de beide zoons van Willem.
In 1832 is het pand van schoenmaker Pouwel en slager Fredrik van den Berg, zoons van Willem.
Het pand blijft enige tijd in de familie, totdat Harmina van der Hulst, weduwe van Fredrik, het pand in 1860 verkoopt aan de broers Willem en Derk Broekhuis, beiden kleermaker.
Derk doet in 1860 voor een bedrag van ƒ 400,- zijn helft over zijn broer Willem. Willem en diens broer Antonie verkopen tenslotte in 1904 het goed aan Gerrit, zoon van Hermanus Krol.
In 1912 begint Jacob ter Haar een sigarenfabriek annex winkel in de kleermakerij van Broekhuis. Jacob is getrouwd met Wilhelmina van Oene.
Haar broer Egbert neemt rond 1920 de zaak over en koopt in 1960 het pand van de erven Krol. Jacob en Wilhelmina verhuizen naar Langstraat 39, waar ze in 1924 het telefoonnummer 35 hebben. In 1929 vertrekken ze naar Zwolle.
Na Van Oene komt er rond 1970 de handwerkwinkel van Mevr. van Rijssen.
Eind jaren 70 gaat het pand over naar Mevr. van Vilsteren van De Naaldboetiek.

Bronnen

Oud Rechterlijk archief Wijhe, bewerking J. Rientjes
Historisch Centrum Overijssel: notarieel archief Wijhe en kadaster archiefviewer
bevolkingsregisters Wijhe
wiewaswie.nl en delpher.nl